บทความ
“อนุสาวรีย์ชัยฯ หมุนได้” ของจริงหรือเป็นเรื่องหลอกเด็ก ?
“08.00 น. อนุสาวรีย์ชัยฯ จะหมุนพร้อมเคารพธงชาติ” !?
อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ ประติมากรรมเด่นสง่าที่ล้อมด้วยถนนวงเวียนหลายเลนที่มีรถสัญจรขวักไขว่เป็นภาพจำ ซึ่งปัจจุบัน กลายเป็นศูนย์กลางการเดินทางที่หลาย ๆ คนต้องไปขึ้นรถเมล์ รถตู้ ขึ้น BTS เพื่อไปยังจุดหมายปลายทางต่าง ๆ ทั้งในจังหวัดและต่างจังหวัด
เวลาที่เดินผ่านหรือนั่งรถผ่าน อนุสาวรีย์ชัยฯ บทสนทนาที่หลาย ๆ คนน่าจะเคยเจอ คือ หนึ่งในผู้ร่วมทางมักจะเอ่ยปากชวนดู “อนุสาวรีย์หมุนได้ในตอนเช้า” หรือชวนให้ “ยืนนิ่ง ๆ จับตาดูรูปปั้นทหารหรือฐานอนุสาวรีย์หมุนเปลี่ยนตำแหน่งตอน 8 โมงตรง” โดยไม่ละสายตา
และแน่นอนว่าท้ายที่สุดแล้วเหตุการณ์เหล่านี้จะจบลงด้วยความฉงนไม่รู้จบถ้ายังไม่เห็นกับตา หรือในบางครั้งก็จบลงด้วยเสียงหัวเราะร่า เพราะนั่นไม่ใช่เรื่องจริงแต่อย่างใด!
ไม่มีใครรู้ว่าต้นตอของการอำว่าอนุสาวรีย์ชัยหมุนได้มาจากไหนกันแน่ แต่ท้ายที่สุดแล้ว “อนุสาวรีย์ชัย หมุนได้ เป็นแค่เรื่องเล่าอำเด็ก ๆ เท่านั้น”
เพราะถ้าหากดูจากโครงสร้างของ อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิคร่าว ๆ แล้ว โครงทำจากคอนกรีตเสริมเหล็กหล่อตัน ด้านในเป็นโถงกว้าง และ ไม่มีส่วนใดที่สามารถหมุนได้เลย
ทว่า มาถึงขนาดนี้แล้ว ไปทำความรู้จักกับ “อนุสาวรย์ชัยสมรภูมิ” กันเพิ่มเติมหน่อยดีกว่า จะได้สวนกลับคนที่ชอบอำมุกนี้ทันควันว่า ไม่จริง!
อนุสาวรีย์ชัยฯ สร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2484 และทำพิธีเปิดในปี 2485 เพื่อเป็นอนุสรณ์อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิสร้างขึ้นเพื่อเทิดทูนวีรกรรมของทหาร ตำรวจ และพลเรือนที่เสียชีวิตไปในกรณีพิพาทระหว่างไทยกับฝรั่งเศส เรื่องการปรับปรุงพรมแดนไทยกับอินโดจีนฝรั่งเศส
ด้านนอกของอนุสาวรีย์ฯ ที่พวกเรามองเห็นและคุ้นตา บนยอดสุดมีลักษณะที่ออกแบบตามรูปลักษณ์ของ “ดาบปลายปืน” ซึ่งเป็นอาวุธประจำกายทหาร จำนวน 5 เล่มประกอบรวมกันเป็นกลีบแบบรูปมะเฟือง ปลายดาบชี้ขึ้นด้านบน ส่วนคมของดาบหันออก สื่อให้เห็นถึงการต่อสู้อันแหลมคมทั้งปัญญาและอาวุธ โดยหม่อมหลวงปุ่ม มาลากุล เป็นสถาปนิกผู้ออกแบบอนุสาวรีย์แห่งนี้
อนุสาวรีย์ชัยฯ สร้างด้วยคอนกรีตเสริมเหล็กหล่อตัน พื้นผิวประดับด้วยหินอ่อน มีความสูงประมาณ 50 เมตร ดาบปลายปืนนั้นใช้ส่วนด้ามตั้งเป็นฐาน อยู่เหนือเพดานห้องโถงใหญ่ ภายในห้องโถงใช้เก็บกระสุนปืนใหญ่ และบรรจุอัฐิทหารที่เสียชีวิตในหลาย ๆ สงคราม เช่น เกาหลี ญี่ปุ่น สงครามเอเชียบูรพา รวม 7,297 นาย
ถัดลงมาตรงโคนของดาบปลายปืน จะเห็นรูปปั้นวีรชน 5 เหล่า ที่มีส่วนสำคัญในสมรภูมิรบต่างๆ ประกอบด้วย ทหารบก ทหารเรือ ทหารอากาศ ตำรวจ และพลเรือน ในท่าทางต่างๆ ซึ่งฐานของรูปปั้นเหล่านี้ก็ไม่สามารถหมุนได้เช่นกัน
ที่ฐานด้านนอกมีแผ่นจารึกทำด้วยหินอ่อนที่จารึกอักษรรายชื่อของผู้เสียชีวิตจากสงครามต่าง ๆ 807 ชื่อ บริเวณรอบอนุสาวรีย์เป็นพื้นคอนกรีตเสริมเหล็กขนาดกว้าง 131×260 เมตร แท่นฐานอนุสาวรีย์เป็นรูปวงกลมเส้นผ่านศูนย์กลาง 51 เมตร และมีบันไดขึ้นสู่อนุสาวรีย์ทั้ง 4 ด้าน ไปสู่ห้องโถงใหญ่ โดยรอบด้านนอกที่ถัดออกมาจากฐานของอนุสาวรีย์จะมักต้นไม้ดอกไม้ปลูกประดับเป็นสวนหย่อมและ ล้อมรั้วเหล็กไว้ เนื่องจากไม่ได้เปิดให้เข้าชมโดยทั่วไป
รู้แบบนี้แล้วเวลานั่งรถผ่าน หรือได้ไปอนุสาวรีย์ชัยฯ คงไม่มีใครมาอำเราว่าอนุสาวรีย์หมุนได้สำเร็จ เว้นแต่ว่าเราจะไปอำคนอื่นเสียเอง
เรื่องโดย : ปณิดดา เกษมจันทโชติ
อ้างอิง : [1] [2]
