ETDA ออก 4 ประกาศใหม่ภายใต้กฎหมาย DPS คุมเข้มแพลตฟอร์มดิจิทัล “ตลาดสินค้าออนไลน์-ไรด์แชริ่ง”

สำนักข่าวบริคอินโฟ – สำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ (ETDA) ได้ออกประกาศกฎหมายลูก 4 ฉบับ ภายใต้พระราชกฤษฎีกาการประกอบธุรกิจบริการแพลตฟอร์มดิจิทัลที่ต้องแจ้งให้ทราบ พ.ศ. 2565 หรือ “กฎหมาย DPS” (Digital Platform Services) เพื่อเสริมกลไกการกำกับดูแลธุรกิจบริการแพลตฟอร์มดิจิทัลให้มีความโปร่งใส ปลอดภัย เป็นธรรม และมีมาตรการเยียวยาผู้ใช้บริการ โดยประกาศดังกล่าวครอบคลุมทั้งบริการแพลตฟอร์มดิจิทัลประเภทตลาดสินค้าออนไลน์ และประเภทบริการรถยนต์หรือรถจักรยานยนต์รับจ้างโดยสารสาธารณะ (Ride Sharing) ซึ่งมีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 4 กรกฎาคม 2568 เป็นต้นไปในบางส่วน

นายชัยชนะ มิตรพันธ์ ผู้อำนวยการ ETDA เปิดเผยว่า ETDA ในฐานะหน่วยงานกำกับดูแลธุรกิจผู้ให้บริการแพลตฟอร์มดิจิทัล ได้จัดทำร่างประกาศเพื่อเสริมศักยภาพกลไกการกำกับดูแลธุรกิจบริการแพลตฟอร์มดิจิทัลให้มีความโปร่งใส ปลอดภัย เป็นธรรม และมีมาตรการในการดูแลเยียวยาผู้ใช้บริการสอดคล้องตามที่กฎหมายกำหนด

ประกาศทั้ง 4 ฉบับที่เผยแพร่ในราชกิจจานุเบกษา ประกอบด้วย:

1. ประกาศสำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ ที่ ธพด. 4/2568 เรื่อง กำหนดรายชื่อบริการแพลตฟอร์มดิจิทัลประเภทตลาดสินค้าที่ต้องปฏิบัติตามมาตรา 20 แห่ง พ.ร.ฎ. การประกอบธุรกิจบริการแพลตฟอร์มดิจิทัลที่ต้องแจ้งให้ทราบ พ.ศ. 2565 (มีผลบังคับใช้ 9 กรกฎาคม 2568) ซึ่งได้ประกาศรายชื่อ 19 แพลตฟอร์ม ประเภทตลาดสินค้า (Online Marketplace) ที่มีลักษณะเฉพาะตามความเสี่ยงสูงต่อความมั่นคงทางการเงินและพาณิชย์ รวมถึงความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นต่อสาธารณชน ได้แก่ Shopee, Lazada, One2car.com, Grab, Kaidee.com, SIA E-AUCTION SYSTEM, LINE SHOPPING, Alibaba, NocNoc, AliExpress, Thisshop, Rakmao, Taobao, SCGHome, ONESIAM Application, ReadyPlastic Auction, ROOTS Platform, TEMU, และ eBay เป็นต้น แพลตฟอร์มเหล่านี้มีหน้าที่เพิ่มเติมตามมาตรา 20 เช่น การประเมินความเสี่ยง การบริหารความเสี่ยง การเก็บรวบรวมข้อมูลผู้ขาย การตรวจสอบหลักฐานสินค้า และการมีกลไกแจ้งเตือนและนำสินค้าไม่ได้มาตรฐานออกจากระบบ รวมถึงบทลงโทษผู้กระทำผิด
2. ประกาศคณะกรรมการธุรกรรมทางอิเล็กทรONิกส์ เรื่อง การดำเนินการอื่นสำหรับผู้ประกอบธุรกิจบริการแพลตฟอร์มดิจิทัลประเภทตลาดสินค้าที่มีลักษณะเฉพาะตามมาตรา 18 (2) แห่ง พ.ร.ฎ. การประกอบธุรกิจบริการแพลตฟอร์มดิจิทัลที่ต้องแจ้งให้ทราบ พ.ศ. 2565 พ.ศ. 2568 (มีผลบังคับใช้ 31 ธันวาคม 2568) กำหนดหน้าที่เพิ่มเติมสำหรับแพลตฟอร์มตลาดสินค้าที่มีความเสี่ยงสูง เช่น การเปิดเผยข้อมูลสินค้าและผู้ประกอบการ การเก็บรวบรวมข้อมูลผู้ประกอบการด้วยระบบที่น่าเชื่อถือ การตรวจสอบการขายสินค้าที่ต้องมีมาตรฐาน การแจ้งเตือนผู้ประกอบการ การลบ ระงับ หรือปิดกั้นสินค้าที่ไม่ได้มาตรฐาน การแสดงข้อมูลสินค้าอย่างละเอียด รวมถึงการแสดงใบจดแจ้งหรือหลักฐานการรับรองมาตรฐานจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น สมอ. และ อย. และการรายงานผลการดำเนินการต่อหน่วยงานรัฐ นอกจากนี้ยังต้องจัดให้มีกระบวนการ Notice and Take down และมีมาตรการดูแลเยียวยาผู้เสียหาย
3. ประกาศคณะกรรมการธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ เรื่อง การดำเนินการอื่นสำหรับผู้ประกอบธุรกิจบริการแพลตฟอร์มดิจิทัลประเภทบริการรถยนต์หรือรถจักรยานยนต์รับจ้างโดยสารสาธารณะที่มีลักษณะเฉพาะตามมาตรา 18 (3) แห่ง พ.ร.ฎ. การประกอบธุรกิจบริการแพลตฟอร์มดิจิทัลที่ต้องแจ้งให้ทราบ พ.ศ. 2565 พ.ศ. 2568 (มีผลบังคับใช้ 2 ตุลาคม 2568) กำหนดให้ผู้ประกอบธุรกิจบริการ Ride Sharing มีหน้าที่เพิ่มเติม เช่น ต้องจัดให้ผู้ขับรถบริการด้วยรถที่จดทะเบียนเป็นรถสาธารณะและมีใบอนุญาตขับรถสาธารณะตามเงื่อนไขของกรมการขนส่งทางบก ต้องจัดเก็บค่าบริการตามอัตราที่กฎหมายกำหนด มีการตรวจสอบและพิสูจน์ยืนยันตัวตนผู้ขับขี่ เช่น ชื่อ-นามสกุล และเลขใบอนุญาตขับรถสาธารณะ รวมถึงการใช้ ThaID ของกรมการปกครอง เพื่อช่วยพิสูจน์ตัวตนผู้สมัครขับรถในกรณีที่ไม่เจอหน้า และต้องยืนยันตัวตนคนขับทุกครั้งที่ใช้งานแพลตฟอร์ม นอกจากนี้ยังต้องแสดงข้อมูลผู้ขับและรถขณะให้บริการ แสดงข้อมูลเส้นทางและค่าโดยสารเมื่อผู้ใช้เรียกรถ มีช่องทางขอความช่วยเหลือฉุกเฉินและระงับข้อพิพาท มีมาตรการกำกับดูแลผู้ขับ และรายงานการดำเนินงานต่อกรมการขนส่งทางบกและ ETDA ทุกปี
4. ประกาศสำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ ที่ ธพด. 2/2568 เรื่อง กำหนดบริการแพลตฟอร์มดิจิทัลประเภทบริการรถยนต์หรือรถจักรยานยนต์รับจ้างโดยสารสาธารณะที่ต้องปฏิบัติตามมาตรา 21 แห่งพระราชกฤษฎีกาการประกอบธุรกิจบริการแพลตฟอร์มดิจิทัลที่ต้องแจ้งให้ทราบ พ.ศ. 2565 (มีผลบังคับใช้ 4 กรกฎาคม 2568) กำหนดให้แพลตฟอร์มประเภท Ride Sharing ตามมาตรา 18 (3) ที่มีผลกระทบต่อความมั่นคงของรัฐ สุขภาพอนามัย สิ่งแวดล้อม พลังงาน การสื่อสารและโทรคมนาคม การขนส่งและโลจิสติกส์ และสาธารณูปโภค ต้องมีหน้าที่ประเมินและบริหารความเสี่ยง รวมถึงดำเนินการอื่นตามที่คณะกรรมการกำหนด

ทั้งนี้ ETDA ยังคงตรวจสอบข้อมูลแพลตฟอร์มดิจิทัลอีกเป็นจำนวนมาก และจะมีการประกาศรายชื่อเพิ่มเติมต่อไปตามมาตรา 24 ซึ่งกำหนดให้มีการทบทวนรายชื่อแพลตฟอร์มเหล่านี้เป็นประจำทุกปี เพื่อให้รายชื่อมีการเพิ่ม ลด หรือปรับเปลี่ยนได้ตามลักษณะการให้บริการที่เปลี่ยนแปลงไป ผู้สนใจสามารถดาวน์โหลดประกาศฉบับเต็มและติดตามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่เว็บไซต์ของ ETDA